شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز - دیروز هم زمان با روز بزرگداشت ملاصدرا از یادمان دائم صدرالدین محمدابراهیم قوامی شیرازی ملقب به ملاصدرا با حضور سید مجتبی منتظری معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد و شماری از مسئولان رونمایی شد. این مجسمه را که در محله احمدآباد، ابتدای بولوار ملاصدرا جانمایی شده ملک دادیار گروسیان ساخته است.
گروسیان از مجسمه سازان شناخته شده کشور و دارای نشان درجه یک هنری است. طراحی و ساخت چندین مجسمه در تهران و شهرستانها ازجمله: چوپان نی زن (اصفهان) و مادر (باغ هنر خانه هنرمندان) حاصل کار این هنرمند است. او در نخستین سمپوزیوم مجسمه سازی مفاخر و شهدای مشهد نیز که در آذر ۹۸ برگزار شد حضور داشت و مجسمه محمدرضا شفیعی کدکنی شاعر خراسانی را ساخت. این مجسمه هنوز جانمایی نشده و بنا به گفتههای مسئولان قرار است به زودی درکنار ۹ مجسمه دیگر سمپوزیوم در گذر مفاخر جانمایی شود. مجسمه ملاصدرا دومین ساخته گروسیان برای شهر مشهد است.
معاون شهردار و رئیس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد در مراسم رونمایی از یادمان دائمی ملاصدرا، گفت: یادمان حکیم و فیلسوف شهیر ایران و بنیان گذار حکمت متعالیه از سوی هنرمند ملک دادیار گروسیان از استادان بزرگ و نامی دانشگاههای ایران در ارتفاع ۳ متر در مدت زمان ۵ ماه از جنس فایبرگلاس ساخته شده است.
مجتبی منتظری خاطرنشان کرد: سردیس و پیکره نام آوران بزرگ کشور و خراسان برای تکریم و تجلیل از این افراد و معرفی شخصیتهای تأثیرگذار در تاریخ کشور در سطح شهر جانمایی میشود. به مناسبت روز بزرگداشت ملاصدرا که تأثیر بسیاری در علم فسلفه داشته است نیز یادمان آن در تقاطع ملاصدرا نصب شد. به گفته او هدف، سازمان فرهنگی شهرداری این است که مردم با دیدن این یادمان از مفاخر خود یاد کنند.
ملک دادیار گروسیان در گفتگو با شهرآرانیوز درباره ویژگیهای مجسمه ملاصدرا توضیح داد: من میخواستم مجسمه حالتی تأثیرگذار روی بیننده داشته باشد که این فیگور به ذهنم آمد و چند ماکت ساختم تا آن فرم یک مقدار جا بیفتد.
او یادآور شد: یک مقدار سادگی که در کارهای من وجود دارد یعنی حذف کردن آنچه از لحاظ بصری به نظر من جذاب نمیآید و اضافه کردن فرمهای جدید که ممکن است در طبیعت وجود نداشته باشد، ولی میتواند حس جدیدتری به فرم و شخصیت دهد را ترکیب کردم و به نظرم ترکیب بندی خوبی از آب درآمد. درنهایت ماکت نهایی را ارائه دادم که تأیید شد و من عین ماکت را هم اجرا کردم.
این مجسمه ساز درباره ساخت چهره و لباسهای ملاصدرا نیز گفت: نقاشیها و طراحیهایی منسوب به ایشان وجود دارد که البته نمیدانیم چقدر درست است. هرکدام از آنها هم باهم فرق دارد یعنی هرکسی ایشان را یک جوری دیده است. من هم از مجموع تصاویری که بود و حس خودم چهره ملاصدرا را ساختم.
به گفته گروسیان این چهرهها به مرور جا میافتد. مثلا مجسمه فردوسی که الان ساخته شده و همه به عنوان چهره فردوسی آن را میشناسند هم براساس داستانهایی که از ایشان تعریف میشده و طرحهایی که وجود داشته ساخته شده است. الان هم همه با این چهره و نوع لباس فردوسی را میسازند.
او خاطرنشان کرد: شما وقتی از یک شخصیت عکس دارید تکلیفتان معلوم است، مانند عکس کارتان را انجام میدهید. حالا ممکن است تغییراتی را هم در آن ایجاد کنید، ولی درمجموع از عکس پیروی میکنید. ولی اثری که آدم بخواهد خودش خلق کند پیچیدهتر از یک کار فیگوراتیو کلاسیک است.
گروسیان درباره شکل گیری همکاری خود با شهرداری مشهد نیز توضیح داد: حدود یک سال پیش یک فراخوان به صورت محدود منتشر شد و من هم ماکتم را ارسال کردم. بعد از آن مرحله داوری صورت گرفت و به من اعلام کردند کارم انتخاب شده است. او یادآور شد: ساخت و قالب گیری این مجسمه ۵ ماه زمان برده است و من حدود ۳ یا ۴ ماه پیش کار نهایی را تحویل دادم. به گفته گروسیان جنس مجسمه فایبرگلاس است و اسکلت بندی فلزی و آهن کشی دارد. سطح روی آن هم بتن گلاسه است که رنگ آمیزی شده است.
این مجسمه ساز در پاسخ به اینکه ترجیح میداده مجسمه برنزی باشد نیز میگوید: هزینه آن خیلی بالا میرفت. من حتی قیمت برنز را در طرحم ارائه داده بودم، ولی چون هزینه آن بالا بود نپذیرفتند. او همچنین تأکید کرد که فایبرگلاس مواد مناسبی برای مجسمه سازی نیست و برای آثار موقت خوب است.
گروسیان یادآور شد: قبلا تمام کارهایی که ما نصب میکردیم برنز بود، اما الان رقمی که برای فایبرگلاس هزینه میکنیم به میزان کار ۵ سال پیش برنز است.
این هنرمند خاطرنشان کرد: وقتی اثر برنز میشود ارزش افزوده پیدا میکند که یک سرمایه گذاری خوب است. در اصفهان ما مجسمه برنز «چوپان نی زن» را با هزینه ۱۳ میلیون کار کردیم که الان ارزشی بالای یک میلیارد دارد. ولی آثار فایبرگلاس همان قیمت میماند و فقط خود کار است که ارزش دارد.
گروسیان با اشاره به ساخت این مجسمه در دوران کرونا نیز گفت: به نسبت قبل کارمان سختتر شده است، چون مجسمه سازی کاری گروهی است به تنهایی نمیشود آن را انجام داد. ما هم محدودیتهایی در فضای کار داشتیم و در زمان بندی به مشکل خوردیم. مثلا زمانیهایی بود که نمیشد کار را پیش برد، به تعطیلی میخوردیم یا در بحران کرونا رفت و آمدها مشکل پیدا میکرد. ولی به هرحال با یک برنامه ریزی مجدد کارمان را با وجود محدودیتهای به موقع انجام و قبل از عید مجسمه را تحویل دادیم.
او همچنین بیان کرد: شاید در یک شرایط عادی حتی این کار یک ماه زودتر هم آماده میشد، ولی در مجموع آن قدر که فکرش را میکردم کار به تعویق نیفتاد.
این مجسمه ساز درباره همکاریهای خود با مشهد نیز گفت: من پیش از این در سمپوزیوم مجسمه سازی شرکت کرده بودم و این مجسمه دومین همکاری ام با شهرداری مشهد است. البته برای فراخوان پیشخوان آرامگاه فردوسی هم طرحی در مورد گذر سیاوش از آتش داده بودم که به من گفتند کارم دیر رسیده و وارد مسابقه نشده است.
بهزاد چوپانکاره، رئیس اداره امور هنری سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد درباره مراحل ساخت این اثر به شهرآرا توضیح داد: سال گذشته بینالی با هدف طراحی و ساخت آثاری برای معابر و امکان مشهد به همت اداره هنری معاونت فرهنگی هنری شهرداری مشهد برگزار شد که آقای ملک دادیار گروسیان آنجا ماکت مجسمه ملاصدرا را ارائه دادند. بعد از اینکه این ماکت داوری و تأیید شد ما با ایشان مذاکره کردیم و قرارداد بستیم.
به گفته او، گروسیان کار را اسفند پارسال تحویل داده، اما تصمیم بر آن بوده که آن را یک خرداد به مناسب روز بزرگداشت ملاصدرا رونمایی کنند.
رئیس اداره امور هنری سازمان اجتماعی و فرهنگی شهرداری مشهد درباره مجسمههای در دست ساخت زیر نظر شهرداری نیز خاطرنشان کرد: کارهایی درحال ساخت داریم، زمانی که آماده شدند اطلاع رسانی خواهیم کرد. اما به زودی سردیسی از ابوالحسن معدلی پدر ورزش صبحگاهی و همگانی در پارک ملت نصب خواهد شد.